ks. Maciek
Dokumentacja awansu zawodowego księdza katechety
Teczka nauczyciela mianowanego.rar - ściągnij
Papież Jan Paweł II w adhortacji apostolskiej Catechesi tradendae, nr 18 wyjaśnia istotę katechezy: " ... katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci, młodzieży i dorosłych, a obejmuje przede wszystkim wyjaśnienie nauki chrześcijańskiej, podawaną na ogół w sposób systematyczny i całościowy w celu wprowadzenia wierzących w pełnię życia chrześcijańskiego".
Przekazywana wiedza na katechezie ma pomagać uczniom w przyjmowaniu postawy wiary w ich codziennym życiu w szkole, domu, a przede wszystkim środowisku.
Wiara, jest nie tylko intelektualnym przyjęciem prawd wiary, ale przede wszystkim podjęciem wezwania ze strony Boga, jest odpowiedzią na dar, wypływającą z odkrycia poszczególnych wartości. Ciągły rozwój wiary i życia wiarą wymaga ukształtowania w uczniu określonym umiejętności i sprawności.
UMIEJĘTNOŚCI
- to sprawność posługiwania się zdobytymi doświadczeniami przy wykonywaniu określonych zadań.
SPRAWNOŚĆ
to dobrze opanowane umiejętności lub nawyk wykonywania czynności.
OCENIANIE
- proces gromadzenia informacji nierozerwalnie związany z procesem nauczania i uczenia się oraz wspomaganie w rozwoju ucznia. Ocenianie na katechezie musi być zgodne z wewnątrzszkolnym systemem oceniania.
Obserwacja ucznia dostarcza informacji o jego sprawnościach i umiejętnościach.
ZADANIEM oceniania jest:
- informacja o stopniu spełnienia wymagań;
- motywacja do efektywniejszej pracy;
- bieżąca informacja o możliwościach ucznia;
- sterowanie procesem uczenia się;
- pomoc w przyjmowaniu postaw wiary.
FUNKCJE OCENIANIA:
- dydaktyczna informacja o stopniu opanowania treści nauczania
- wychowawcza pozwala określić zaangażowanie, przyjęcie wartości chrześcijańskich, wkład pracy, warunki środowiskowe i staranność;
- społeczna określa przygotowanie i predyspozycje ucznia do dalszej nauki;
- moralna zgodna z określonymi kryteriami, nie wzbudza strachu i nieufności;
- motywująca rozbudza wiarę, określa sumienność, zaangażowanie i pobudza do dalszej rzetelnej pracy oraz sumienności;
- informująca pozwala na korygowanie błędów i informuje o stopniu zdobytej wiedzy lub kontynuowanie;
- selektywna odróżnia uczniów dobrze przygotowanych do dalszej edukacji od tych, którzy wymagają pomocy w przyswojeniu pewnych etapów wiedzy i umiejętności.
OCENIAJĄC UCZNIA TRZEBA WZIĄĆ POD UWAGĘ niektóre uwarunkowania:
- indywidualne zdolności ucznia;
- wiadomości i umiejętności;
- wielkość wysiłku włożonego w naukę.
OCENIANIE DOKUMENTY PRAWNE
Rozporządzenie MEN z dnia 19 kwietnia 1999r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów (Dz. U. z 1999r. Nr 41, poz. 413 oraz
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 marca 2001 roku w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów, i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych, Dz. U. Nr 29 z 6 kwietnia 2001 roku.
Zasady oceniania z religii (etyki) regulują odrębne przepisy
Projekt z dnia 6.06.2007 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1)
zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach
Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36, poz. 155, z 1993 r. Nr 83, poz. 390 oraz z1999r. Nr 67, poz. 753) w § 9:
1) ust. 1-3 otrzymują brzmienie:
1. Ocena z religii albo etyki umieszczana jest na świadectwie szkolnym promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły bezpośrednio po ocenie z zachowania. W celu wyeliminowania ewentualnych przejawów nietolerancji nie zamieszcza się danych, z których wynikałoby, na zajęcia z jakiej religii albo etyki uczeń uczęszczał.
2. Roczna ocena klasyfikacyjna z religii i etyki nie ma wpływu na promocję do klasy programowo wyższej ani na ukończenie szkoły.
3. Oceny bieżące i śródroczne oceny klasyfikacyjne z religii i etyki ustala się według skali określonej w statucie szkoły.";
2) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
3a. Roczne oceny klasyfikacyjne z religii i etyki ustala się w stopniach według następującej skali:
1) stopień celujący - 6;
2) stopień bardzo dobry - 5;
3) stopień dobry - 4;
4) stopień dostateczny - 3;
5) stopień dopuszczający - 2;
6) stopień niedostateczny - 1.".
§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2007 r.
UWAGI OGÓLNE DOTYCZĄCE OCENIANIA:
- ocena nie może straszyć, powinna wspierać i mobilizować ucznia;
- nauczyciel powinien na bieżąco informować ucznia o zdobytych ocenach;
- nauczyciel oceniający jakąkolwiek pracę dziecka nie powinien komentować jego wysiłków lub pracy przy całej klasie uczeń jest też człowiekiem posiadającym uczucia i godność!!!
- każda praca dziecka powinna być oceniona; nie można zostawić dziecka bez oceny, z zadaniem lub przygotowanym materiałem dziecko czuje się zignorowane, a nauczyciel traci autorytet.
- wystawianie ocen na półrocze i koniec roku odbywa się na podstawie ocen jednostkowych, stawianych systematycznie za różnorodne prace dziecka;
- ocena końcowa powinna obejmować pracę ucznia w pierwszym i drugim semestrze.
- aktywność ucznia lub inne formy oceniania ( dodatkowe) można zaznaczać plusami lub minusami.
- w niektórych szkołach stosowany jest system punktowy co jest zgodne z wewnątrzszkolnym systemem oceniania. Jednak trzeba pamiętać, że na koniec roku trzeba wystawić ocenę w skali 1-6 stosowaną we wszystkich szkołach;
- na lekcji religii nie ma oceniania opisowego katecheta wskazywałby jednoznacznie na postawy i wyznanie wiary. W szkole oceniane są wiadomości i umiejętności prowadzące do wtajemniczenia chrześcijańskiego
- ocena z religii w klasach 1-3 powinna mieć funkcję motywującą, formę nagrody, która zachęca do aktywności ocena niedostateczna może zniechęcać nie tylko do lekcji religii, ale i do samej wiary.
- uczniowie w klasach 4-6 oceny powinni być oceniani z faktycznej wiedzy i umiejętności, co spełnia rolę sprawiedliwego wkładu ucznia w jego wysiłek włożony w zdobycie wiedzy i umiejętności.
- starsi uczniowie z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych powinni być rozliczani z kryteriów, które zostały im przedstawione na początku roku. W kryteriach tych należy też wziąć pod uwagę aktywność ucznia tą na katechezie, ale i tą poszukiwawczą, którą odznacza się młodzież. Tu szczególnie każdy katecheta winien położyć nacisk na osobowym spotkaniu z Bogiem lecz nie powinno to podlegać ocenie dydaktycznej, lecz szerokim dyskusjom wyjaśniającym. To właśnie w tym wieku kształtuje się u młodych ludzi światopogląd i nie można pomijać ich problemów lub oceniać ich wątpliwości. Natomiast trzeba z całą odpowiedzialnością poszarzać swój zakres wiedzy i kierować właściwie ich postawami.
FORMY OCENIANIA:
A/sprawdziany
przeprowadza się po zakończonym bloku tematycznym, muszą być zapowiedziane przynajmniej tydzień wcześniej z podanym zakresem materiału. Sprawdzian należy poprzedzić lekcją powtórzeniową. Czas pracy ucznia przeznaczony na napisanie sprawdzianu od 15- 45 minut- w zależności od ilości pytań i stopnia trudności. Częstotliwość sprawdzianów powinna być uzależniona od podziału blokowego danego poziomu wiekowego. W warunkach szkolnych w ciągu jednego dnia może być tylko jeden sprawdzian, tygodnia- trzy zgodnie ze szkolnym systemem oceniania.
- Nauczyciel ocenia sprawdzian w ciągu 2 tygodni nie można przetrzymywać sprawdzianów.
- Uczniowie powinni znać punktację jaka będzie stosowana za odpowiedzi na sprawdzianie.
- dobrze gdyby było krótkie, pisemne uzasadnienie oceny
- zawsze trzeba pokazać uczniowi jego ocenę; sprawdzian można nawet dać do domu w celu zaznajomienia z treścią i oceną rodziców;
- sprawdziany zachowujemy w teczce do wglądu przez cały rok szkolny
- zawsze powinien być podany termin, w którym można będzie uzupełnić lub poprawić ocenę ze sprawdzianu
- oceny poprawione wstawiamy obok; nie skreślamy oceny np. niedostatecznej, którą uczeń poprawia;
B/kartkówki
są przeprowadzane jako powtórka z 2-3 ostatnich lekcji, mogą być nie zapowiadane, oceniane na bieżąco.
C/ testy lub prace pisemne semestralne oceny powinny być najważniejsze. Taka praca powinna być tylko raz w semestrze, a czas pracy ucznia powinien obejmować całą godzinę lekcyjną.
D/odpowiedzi ustne w zależności od potrzeb, stopnia zaangażowania ucznia, aczkolwiek przynajmniej raz w semestrze uczeń powinien wykazać się wypowiedzią ustną. W tym zakresie powinna być oceniana także aktywność wypowiedzi ucznia podczas lekcji. W wypowiedzi ustnej oceniamy:
- zawartość rzeczową,
- argumentowanie,
- zgodność z tematem,
- umiejętność formułowania myśli,
- sposób prezentacji odpowiedzi.
E/praca w grupach praca zgodnie z potrzebami klasy i nauczyciela; przy ocenianiu uwzględniamy:
- współpracę w grupie,
- udział w dyskusji,
- umiejętność słuchania,
- prezentacja rezultatów,
- dyscyplina
F/ zadania domowe
wymagane są trzy, trzeba pamiętać, że każda zadana praca musi być sprawdzona przez nauczyciela.
G/prace dodatkowe
plakaty, prace związane z tradycją świąteczną, konkursowe mobilizujące do poszukiwań, udział w jasełkach
H/ ocenianie zeszytów przedmiotowych lub ćwiczeń 1-2 razy w semestrze, ta ocena jest potrzebna ze względu na wysiłek wkładany przez ucznia, ale stanowi to ocenę wspomagającą. Sprawdzenie zeszytu stanowi też funkcję wychowawczą prowadzi do obowiązkowości i systematyczności wykonywanych prac. Ocenianiu podlega:
- rzeczowość,
- estetyka,
- systematyczność,
- przejrzystość,
I/ twórczość indywidualna oraz obserwacja ucznia (jego możliwości) przy twórczości nie mamy wątpliwości uczeń jest kreatywny i wykazuje duże zaangażowanie, wykonuje prace dodatkowe tu ocena jest jasna. Natomiast obserwacja możliwości ucznia jest ważna ze względu na duże lub bardzo ograniczone sposoby docierania i egzekwowania wiadomości, a czasami i umiejętności. W ocenianiu na katechezie jest to bardzo ważne, by ocena spełniała swą funkcję moralną.
MOŻLIWE OBSZARY AKTYWNOŚCI UCZNIA
1. ze względu na organizację pracy w grupie, indywidualnie;
2. ze względu na rodzaj wykonywanej pracy prace pisemne, wypowiedzi ustne, ćwiczenia;
3. ze względu na rodzaj zadań typowe ćwiczenia, zadania problemowe i otwarte, prace projektowe lub długoterminowe.
KRYTERIA OCENIANIA
są to wymagania jakie musi spełnić uczeń, aby osiągnąć ocenę: celującą, bardzo dobrą, dobrą, dostateczną, dopuszczającą i niedostateczną..
W swoich kryteriach oceniania należy pamiętać, że obowiązuje zasada kumulowania wymagań ocenę wyższą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym do pułapu, który chce osiągnąć.
Każdy katecheta na początku roku szkolnego musi opracować kryteria oceniania i podać je uczniom. To uczeń musi wiedzieć jak będzie oceniany i za co otrzyma swoją ocenę.
a) uczeń otrzymuje ocenę celującą, gdy:
(opracowane kryteria trzeba zawsze dostosować do wieku dziecka)
W ZAKRESIE UCZENIA SIĘ:
- posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania przedmiotu;
- łączy elementy wiedzy z określoną postawą;
- wyciąga wnioski na podstawie zdobytych wiadomości, porównuje,
- samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia;
- potrafi posługiwać się zdobytymi wiadomościami w praktycznym rozwiązywaniu problemów,
- osiąga sukcesy w różnorodnych konkursach lub ma inne szczególne osiągnięcia;
- wyróżnia się aktywnością w swojej grupie klasie
W ZAKRESIE MYŚLENIA:
- odnajduje i analizuje treści Ewangelii w powiązaniu z własną rzeczywistością;
- dostrzega potrzebę przemyśleń i zobowiązań chrześcijańskich;
- umiejętnie dobiera sposoby rozwiązywania niektórych problemów,
W ZAKRESIE POSZUKIWANIA:
- poszukuje i wykorzystuje orędzie chrześcijańskie w swoim życiu;
- posługuje się tekstem biblijnym i innymi źródłami;
- zdobywa inne informacje z różnych źródeł;
W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY:
- wyróżnia się szczególnie aktywnie w życiu parafialnym, szkolnym lub prowadzeniu grupy( np. animator grupy, wolontariat itp.),
- podejmuje działania w celu współpracy, łagodzenia konfliktów itp.,
- przyjmuje odpowiedzialność za podejmowane działania,
- umie argumentować, analizować, bronić określonego systemu wartości i rozwiązywać problemy w grupie.
b) kiedy ocenę niedostateczną tu należy pamiętać, że w warunkach szkolnych obowiązuje Rozporządzenie MEN z 21 III 2001 r., które mówi:
- kryteria wymagań na początku roku szkolnego zostały podane każdemu uczniowi;
- uczeń jest informowany na bieżąco o swoich ocenach;
- w przypadku nieobecności ucznia na katechezie w czasie semestru ( więcej niż połowa zajęć)uczeń może być nieklasyfikowany
- ocena niedostateczna zobowiązuje nauczyciela do poinformowania ucznia i jego rodziców na miesiąc przed jej wystawieniem;
- ocena niedostateczna na koniec roku daje uczniowi jeszcze jedną możliwość egzamin poprawkowy;
- na egzamin poprawkowy nauczyciel sam przygotowuje pytania zgodne z programem nauczania
a otrzymuje ją uczeń, który:
- nie posiada żadnych wiadomości;
- uporczywie nie wykonuje żadnych zadań, poleceń nauczyciela;
- wcale nie współpracuje z grupą, nauczycielem, klasą;
- nie posiada zeszytu,
- ma lekceważący stosunek do przedmiotu.
OCENIANIE W SZKOLE
W szkole ocenie podlega wiedza i umiejętności. Podstawą do wystawienia oceny z religii, powinna być wiedza ucznia, jego umiejętności, aktywność, pilność i sumienność-podaje Dyrektorium Katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce. Te wiadomości umiejętności zdobyte na lekcjach religii muszą prowadzić do wtajemniczenia chrześcijańskiego. Niezmiernie ważnym aspektem jest uczestnictwo dzieci i młodzieży w życiu sakramentalnym. Jednak katecheta musi wiedzieć o tym, że ten aspekt życia każdego chrześcijanina podlega ocenie tylko i wyłącznie Bogu.
Jak podaje Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce : "Nie powinno się oceniać za udział w praktykach religijnych. Należy bowiem przyjąć zasadę,(...), że życie religijne jest przedmiotem sumienia dokonywanego wobec Boga".
Człowiek nie ma prawa rozliczać z grzechu drugiego człowieka. Pojednanie, które dokonuje się przy kratkach konfesjonału nie może przenieść się do sal lekcyjnych, gdzie katecheta jawnie pyta o obecność i uczestnictwo w Eucharystii. Katecheta powinien zrobić wszystko, począwszy od dziecka, a skończywszy na pedagogizacji rodziców, żeby zaprowadzić swego wychowanka do Kościoła i uczestnictwa w życiu sakramentalnym, natomiast winien wystrzegać się sytuacji, w której dziecko będzie czuło się skrępowane jawnym wyznawaniem grzechów.
Kryteria oceniania obejmują zakres programu nauczania. Należy więc w swoich wymaganiach objąć wiedzę i umiejętności, a postawy i życie wewnętrzne rozwój wiary poddawać ciągłym bodźcom, by właściwie polewane mogło rozkwitać w sprawach codziennych i żyć pełnią życia sakramentalnego bez jawnego oceniania.
ŚREDNIA OCEN
Dyrektor Departamentu Kształcenia i Wychowania MEN zgodnie z pismem DKW 4036-17/2000/GP z dnia 20 czerwca 2000r. informuje:
Nie ma obowiązującej regulacji prawnej dotyczącej powyższej kwestii. W świetle rozporządzenia MEN z dnia 24 stycznia 2000r. w sprawie zasad wydawania oraz wzorów świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych,... (Dz.U. nr 6 poz.73) do obliczania średniej ocen, będącej podstawą przyznawania świadectwa z wyróżnieniem, należy brać pod uwagę tylko obowiązkowe zajęcia edukacyjne
W myśl rozporządzenia MEN z dnia 14 kwietnia 1992r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (Dz.U. nr 36, poz. 155 z późniejszymi zmianami, przedmioty takie jak religia i etyka nie są przedmiotami obowiązkowymi dla ucznia w szkole.
Jednak tenże sam Departament Kształcenia i Wychowania wyraża stanowisko, że wliczanie oceny z religii może być rozstrzygnięte przez samą szkołę, w ramach przyjętego przez nią wewnątrzszkolnego systemu oceniania, który ma obejmować także przedmioty, o których mowa wyżej lecz musi być to zapisane w statucie szkoły.
Do chwili obecnej w szkołach utrwaliła się praktyka, że z ocena religii nie jest liczona do średniej ocen, co nie spełnia ani funkcji motywacyjnej, ani wychowawczej. W związku z tym podważa się stanowisko programu wychowawczego, w którym bardzo akcentuje się kształtowanie postaw młodego człowieka jego uczciwość, rzetelność, sumienność, pilność i prawdę. Na katechezie te postawy są kształtowane, ale zaraz potem niweczone. Bo jeśli uczeń wkłada wielki wysiłek w rzetelną naukę, pracę, uczy się mówienia prawdy i czynienia dobra to chce ją później zastosować w życiu oraz oczekuje nagrody niekoniecznie materialnej. W warunkach szkoły, nie jest to do końca jasne stanowisko rozliczania wyników nauczania. A jakie ma zająć stanowisko wychowanek, kiedy słyszy a religia.... OCH ... TO NIEWAŻNE! Gdzie jest autentyczność nauczyciela, którą tak mocno widać w postawie naszego Papieża. Często uczeń spycha to na margines bojąc się, że będzie wyśmiany. Z drugiej strony zaraz mówi się: no tak na religii mówi się tak o czynieniu dobra, ale uczeń zaraz po wyjściu z sali czyni inaczej. Spójrzmy prawdzie w oczy to jest cały proces wychowawczy. Ten uczeń nie czyni tego tylko po lekcji religii, on to czyni po wszystkich lekcjach, a po południu szczególnie. Gdyby tego nie było, nie byłoby wspaniałych programów wychowawczych, profilaktycznych i innych działań pomagających takim uczniom wyjść na prostą. To religia powinna pomagać, a szkoły z tego programu korzystać, dlatego wszystkie przedmioty i wszyscy nauczyciele muszą brać udział nie tylko w procesie dydaktycznym, ale i wychowawczym. A jeśli mówimy o systemie wychowawczym to uczciwie pracujący uczeń, powinien być z tego wysiłku rozliczony - powinien mieć wliczoną do średniej ocen wszystkie przedmioty.
W przepisie wyraźnie napisano, o tym, że ocena z religii nie ma wpływu na promocję ucznia, a trzeba zadać sobie pytanie dlaczego wszyscy decydenci mówią o średniej. Czy gdyby z geografii ocena nie wpływałaby na promocję to poczyniono by tak samo, czyli nie wliczałaby się do średniej wysiłku ucznia w szkole.
Niniejsza analiza dotycząca oceniania przygotowana do dyskusji na konferencji dla katechetów w dniach 26-27 luty 2003 i nie jest tematem zamkniętym. Nie ma jasno sprecyzowanego przepisu i odpowiedniej wykładni, na której katecheta pracujący w szkole może bazować. Jest natomiast wiele przepisów tak sformułowanych, że nie tylko nauczyciel pracujący w szkole ma z tym kłopoty.
BIBLIOGRAFIA:
1. Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Catechesi tradendae,.
2. Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium katechetyczne Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2001
3. Ogólna instrukcja katechetyczna, Kongregacja do Spraw Duchowieństwa, Warszawa 1985
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
5. Komunikat Wydziału Katechetycznego Kurii Arcybiskupiej w Poznaniu z dnia 7 stycznia 2000 roku.
6. Katecheta nr 6-7/1998; nr 11/1999; nr 2;4;7-8/2000; nr3;6;9/2001;
7. PROGRAM Nowa Szkoła
.