Ogłoszenia dla ministrantów - ściągnij
Asysty na Triduum Paschalne - ściągnij
NOTATNIK KANDYDATA NA LEKTORA - ściągnij
NOTATNIK KANDYDATA NA MINISTRANTA - ściągnij
Część I
Kim jest ministrant ?
MINISTRANT - to sługa Chrystusa, który w czasie sprawowania liturgicznych obrzędów spełnia posługę pomocniczą w sposób określony przepisami Kościoła. Słowo "ministrant" pochodzi z języka łacińskiego " ministrare" i oznacza "służyć, pomagać". Ministrant służy kapłanowi i ludowi Bożemu, a przez to służy samemu Bogu.
Cechy ministranta
1. naśladować świętych - PATRON MINISTRANTÓW to św. Stanisław Kostka 2. dobry kolega 3. punktualny 4. systematyczny chodzi na swoje dyżury oraz do spowiedzi 5. okazuje szacunek księdzu, rodzicom, nauczycielom i starszym
STOPNIE LITURGICZNE
kandydat
ministrant - światła- krzyża- księgi- ołtarza- kadzidła- wody
kantor - ŚPIEWA PSALMY
lektor - CZYTA CZYTANIA
ceremoniarz
Od kiedy istnieją ministranci? Historia ministrantów:
Odpowiedź na to pytanie jest właściwie bardzo prosta: od kiedy w ogóle istnieje nabożeństwo. W narodzie izraelskim było jedno pokolenie wybrane do służby w świątyni - pokolenie Lewiego. W powstającym Kościele apostołowie wybrali siedmiu pomocników i nazwali ich diakonami, to znaczy sługami. Gdy wspólnoty chrześcijańskie stawały się coraz większe, wszystko co było do wykonania, dzielono w formie różnych zadań pomiędzy członków danej wspólnoty. Początków ministrantury możemy się dopatrywać już za czasów Jezusa Chrystusa. W Ewangelii św. Jana czytamy: "Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Jezusa: Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby (...). Jezus wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym" (J 6, 8-9, 11). W ten sposób można w kilku słowach przedstawić ministrantów i naszą działalność. Sama służba wymaga czasami od nas naprawdę bardzo wiele wyrzeczeń, ale mamy taką świadomość, że służymy samemu Bogu i ludziom i ta świadomość nas umacnia. Każdy z nas jest naprawdę bardzo dumny z tego co robi. Możemy być bliżej Chrystusa, służyć Jemu i nosić określone przedmioty, przygotowywać dary ofiarne, dzwonić dzwonkami i co najważniejsze czytać Słowo Chrystusowe. Dla nas bycie w LSO jest bardzo wielką radością, bo przez swoją służbę ukazujemy, że każde nabożeństwo jest nie tylko sprawą kapłana lecz sprawą całej parafii i wszystkich wiernych.
X przykazań ministranta 1. Ministrant kocha Boga i dla Jego chwały wzorowo spełnia swoje obowiązki. 2. Ministrant służy Chrystusowi w ludziach. 3. Ministrant zwalcza swoje wady i pracuje nad swoim charakterem. 4. Ministrant rozwija w sobie życie Boże. 5. Ministrant poznaje liturgię i żyje nią. 6. Ministrant wznosi wszędzie prawdziwą radość. 7. Ministrant przeżywa Boga w przyrodzie. 8. Ministrant zdobywa kolegów w pracy i zabawie dla Chrystusa. 9. Ministrant jest pilny i sumienny w nauce i pracy zawodowej. 10. Ministrant modli się za Ojczyznę i służy jej rzetelną pracą.
Część II
POSŁUGA MINISTRANTA
1. CO TO ZNACZY SŁUŻYĆ?
1.Ministrant jest POMOCNIKIEM przy sprawowaniu Mszy Świętej i podczas innych nabożeństw liturgicznych. Ministrant usługuje księdzu, gdy przygotowywany jest ołtarz i dary ofiarne potrzebne do ofiary Mszy Świętej. 2.Ministrant jest tym, który NIESIE ZNAKI. Ministrant niesie pewne określone przedmioty, które dla liturgii są niezbędne. 3.Ministrant powinien sam być ZNAKIEM. Ministrant przez służenie wskazuje, że każde nabożeństwo liturgiczne sprawowane w kościele, jest nie tylko sprawą kapłana, lecz sprawą całej parafii i wszystkich wiernych! Każdy ministrant powinien starać się osiągać doskonałość poprzez codzienne naśladowanie Chrystusa, modlitwę oraz pracowitość i sumienność.
2. WYGLĄD ZEWNĘTRZNY " Powinien być zawsze ładnie ubrany w długich spodniach
3. STRÓJ MINISTRANTA
KOMŻA - krótsza szata liturgiczna, zawsze koloru białego a więc oznacza czystość duszy Składać komże należy tak jak ubranie aby nie było później pogniecione.
KOŁNIERZ, SUTANKA I KOMŻA DLA MINISTRANTA, w niektórych parafiach używana jest sutanka ministrancka. Jest to długa do kostek suknia. Poza sutankami ministranci mogą używać kołnierzy i spódnic. Ich kolor zależy od koloru liturgicznego danego dnia. W wielu diecezjach sutanka nazywana jest inaczej.
4. MODLITWA
MODLITWA
Przed Mszą Św.
Oto za chwilę przystąpię do ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją, do świętej przystępuję służby. Chcę ją dobrze pełnić. Proszę Cię, Panie Jezu, o łaskę skupienia, by myśli moje były przy Tobie, by oczy moje były zwrócone na ołtarz, a serce moje oddane tylko Tobie. Amen.
Po Mszy Św.
Boże, którego dobroć powołała mnie do Twej służby, spraw bym uświęcony uczestnictwem w Twych tajemnicach, przez dzień dzisiejszy i całe me życie szedł tylko drogą zbawienie. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
KOŚCIÓŁ - MIEJSCE POSŁUGI MINISTRANTA
POSŁUGA W ZAKRYSTII
1. UBIERANIE KSIEDZA
HUMERAŁ jest to niewielka chustka z lnu lub innej tkaniny zakładana na szyję pod albę
ALBA Jest ona długą, białą szatą, sięgającą do kostek, z długimi rękawami.
CINGULUM jest to gruby sznur zakończony frędzlami na obu końcach, którym przepasuje się albę, gdy jest za szeroka i za długa, by dobrze leżała na liturgii. Symbolizuje gotowość do pracy
KOMŻA jest skróconą albą o szerokich rękawach
STUŁA to element stroju liturgicznego w kształcie wstęgi czy szarfy, lekko rozszerzona na końcach, uszyta z tej samej tkaniny, co ornat Symbolizuje władzę i godność urzędu kapłańskiego.
ORNAT - z łac. ornare - przyodziany, przyozdobiony. Powstał z wierzchniej szaty rzymskiej, która była rodzajem płaszcza bez rękawów z jednym małym otworem na głowę. W zależności od okresu liturgicznego używa się określonego koloru ornatu.
POSŁUGA W CZASIE MSZY ŚW.
1. PODANIE KIELICHA I PATENY
KIELICH - naczynie przeznaczone jest na wino
PATENA - naczynie na chleb Wynosząc kielich ze stolika na ołtarz chwytamy go lewą ręką, natomiast prawą przytrzymujemy lekko z góry palkę, aby nie spadła. Kielich wynosimy na ołtarz dopiero po zakończeniu modlitwy wiernych.
2. PODANIE WODY I WINA
AMPUŁKI - to dwa naczynia wykonane ze szkła zawierające wino i wodę, którymi zostanie napełniony kielich. Ampułki stawia się na szklanej lub metalowej tacy, która również może służyć do obmywania rąk. Ampułka z wodą służy również po Komunii. Wino i wodę podajemy w następujący sposób: prawą ręką bierzemy ampułkę z winem {otwartą!), lewą ręką ampułkę z wodą i podchodzimy do ołtarza. Najpierw podajemy księdzu wino oraz przekładamy ampułkę z wodą do prawej ręki. Następnie lewą ręką odbieramy ampułkę z winem a prawą podajemy wodę. Po odebraniu wody czynimy lekki skłon głową i wracamy na swoje miejsce.
3. OBMYCIE RĄK KAPŁANA
LAVABO - Jest to nazwa czynności jaką wykonuje kapłan, nazwa przedmiotów służących do wykonania tej czynności nosi nazwę LAWATERZ. Jest to dzbanek (lub większa ampułka), misa (lub tacka), która służy do obmycia rąk kapłana w czasie Mszy Świętej. Do obmycia rąk celebransowi niezbędnych jest zazwyczaj dwóch ministrantów. Jeden bierze ze stolika lawaterz z wodą oraz tackę, drugi ręczniczek. Podchodzą razem do ołtarza. Gdy ksiądz wyciągnie ręce, ministrant pierwszy trzymając lawaterz (dzbanuszek) w prawej, a tackę pod spodem w lewej ręce obmywa je wodą. Ministrant drugi podaje rozwinięty ręczniczek. Po obmyciu rąk czynią lekki skłon głową i odchodzą
4. OBMYCIE KIELICHA PO KOMINII ŚW.
Podajemy ampułkę z wodą. Podobnie jak podczas przygotowania darów bierzemy ampułkę z wodą do ręki i podchodzimy do ołtarza. Gdy ksiądz wyciągnie kielich w naszą stronę wlewamy wodę Czynimy to powoli aż do momentu, w którym ksiądz da znak - lekko, podnosząc kielich. Potem, skłoniwszy głowę wracamy na swoje miejsce i stawiamy ampułki na stoliku.
BIELIZNA LITURGICZNA: CZYLI TO CO JEST NA KIELICHU
KORPORAŁ kawałek lnianego płótna, o wymiarach zbliżonych do 50 cm x 50 cm, na którym stoi kielich i patena z hostią podczas liturgii Eucharystycznej oraz Najświętszy Sakrament, gdy jest przechowywany i wystawiany.
PURYFIKATERZ ręcznik o długości ok. 35 cm i szerokości 21 cm do osuszania kielicha, oczyszczania pateny na hostię i obcierania brzegu kielicha przy Komunii pod postacią wina. Przynosi się go na ołtarz razem z kielichem na przygotowanie darów.
PALKA - to kwadratowe podwójne płótno lniane zwykle o wymiarach 17 x 17 cm usztywnione przez włożenie kartonu pomiędzy podwójne płótno. Służy do nakrywania kielicha mszalnego.
WELON - jest to tkanina koloru białego lub koloru ornatu, którą nakryty jest kielich do momentu przygotowania darów ofiarnych. Ponownie kielich nakrywa się tym welonem po Komunii Świętej.
RĘCZNICZEK - - jest to zbliżony formą i wielkością do puryfikaterza kawałek materiału, którym wyciera się ręce kapłana po lavabo czyli obmyciu, które następuje po obrzędzie przygotowania darów.
PATENA KOMUNIJNA - Trzyma ją ministrant podczas komunii. Chroni ona przed upadkiem na ziemię Ciała Pańskiego i jego fragmentów -partykuł .
PUSZKA (CYBORIUM) - jest to naczynie do przechowywania Eucharystii w postaci chleba. W historii puszka miała różne rozmiary i różne kształty. W okresie baroku przybrała kształt zamykanego pucharu. W tej formie używana jest do dnia dzisiejszego. Na puszkę nakłada się sukienkę potocznie zwaną welonem, jako znak czci dla Najświętszego Sakramentu.
VASCULUM - jest to stojące na ogół blisko tabernakulum wypełnione wodą naczynie, w którym kapłan dokonuje tzw. ablucji palców po zakończeniu rozdzielania Komunii Świętej.
MONSTRANCJA - naczynie liturgiczne służące do wystawiania Najświętszego Sakramentu w celu adorowania Go i noszenia w procesji. Pojawiła się ona w XVI wieku w związku z rozwojem kultu eucharystycznego. Początkowo była mała i drewniana. Od baroku przyjęła większe rozmiary, ozdoby i jest wykonywana z materiałów szlachetnych.
KUSTODIA - mała puszka służąca do przechowywania hostii, która przeznaczona jest do publicznych adoracji.
MELCHIZEDEK (LUNA) - Naczynie, które utrzymuje Hostię w kustodii, wyciąga się je, gdy wystawia się Najświętszy Sakrament w monstrancji.
TRYBULARZ (KADZIELNICA) - naczynie umocowane na łańcuszku z zamykającą przykrywką, do którego na rozżarzone węgle sypie się ziarenka kadzidła, czyli żywicy i wonnych ziół. Okadzenie wyraża naszą cześć i hołd dla Boga.
NAWIKULUM (ŁÓDKA) - naczynie z łyżeczką, w którym przechowuje się kadzidło.
KOCIOŁEK Z WODĄ I KROPIDŁO - Kociołek to naczynie liturgiczne, w którym znajduje się woda święcona przeznaczona do pokropienia wiernych podczas Eucharystii, a także do święcenia określonych przedmiotów. Początkowo wody święconej używano do skraplania mieszkań, dla odpędzenia złych mocy. Dopiero w VIII w. wprowadzono aspersję niedzielną jako przypomnienie chrztu, jego skutków i zobowiązań. Pierwotnie poświęcano wodę w mieszkaniach wierzących, a od VI w. w kościołach. Natomiast kropidło stanowi przedmiot, przy pomocy którego kapłan kropi wiernych wodą święconą
NACZYNIA CHRZCIELNE- są to naczynia liturgiczne wykorzystywane przy udzielaniu sakramentu chrztu. Służą one do polania głowy dziecka wodą święconą.
5. ZAPALANIE I GASZENIE ŚWIEC - na 5 minut przed mszą - zawsze uważaj z ogniem zapalaj i gaś świece ostrożnie
6. DZWONIENIE - na wejście - dzwonki przy drzwiach - przed wyciągnięciem rąk księdza nad chlebem i winem -
GONG podczas podniesienia hostii - na przyklęknięcie księdza
GONG podczas podniesienia kielicha - na przyklęknięcie księdza - po Baranku Boży - po otwarciu tabernakulum - po zamknięciu tabernakulum
7. PRZYKLĘKNIĘCIA
Podczas przyklękania klęka się zawsze na prawe kolano i nie czyni się przy tym żadnych gestów, np. znaku krzyża. Kolanem należy wyraźnie dotknąć posadzki. Nie może to być tylko "dygnięcie". Klęka się zawsze twarzą do przedmiotu czci.
8. UKŁONY
POKŁON - jest znakiem głębokiego szacunku, symbolizuje cześć i błaganie. Wyraża także postawę pokutną. Prawidłowy ukłon, może mieć dwie formy - lekki skłon głowy lub głęboki ukłon całym ciałem.
9. ZNAK KRZYŻA
Wypowiadane przy tym słowa: "W imię Ojca i Syna i Ducha Świętego" Kreśli się go prawą ręką od czoła do serca oraz od lewego do prawego ramienia. Jest symbolem wiary i źródłem łask Bożych. Znakiem krzyża świętego rozpoczynamy wiele czynności liturgicznych (jak błogosławienie czy poświęcenie). Znak krzyża w kościele oznacza publiczne wyznanie wiary, a także objęcie w posiadanie przez Boga i jego obronę Prastarym zwyczajem chrześcijan było kreślenie znaku krzyża na osobach, przedmiotach i sobie samym. Ten znak towarzyszył im od chwili powstania ze snu do momentu udania się na spoczynek nocny.
10. ODPOWIEDZI W CZASIE MSZY ŚW.
Msza Święta Msza Święta składa się z dwóch części: z Liturgii Słowa i Liturgii Eucharystycznej Poszczególne części Mszy Świętej obejmują różne elementy: - OBRZĘDY WSTĘPNE - LITURGIA SŁOWA - LITURGIA EUCHARYSTYCZNA - OBRZĘDY KOMUNII - OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA
11. POSTAWA STOJĄCA
Kiedy zachowujesz postawę stojącą? - od początku Mszy Świętej aż do oracji włącznie - od wersetu "Alleluja" przed Ewangelią aż do zakończenia Ewangelii - podczas wyznania wiary i modlitwy powszechnej - od wezwani kapłana "Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę..." - podczas prefacji aż do "Święty, Święty..." włącznie - począwszy od "Oto wielka tajemnica wiary" aż do "Baranku Boży" włącznie - podczas modlitwy po Komunii św. oraz obrzędów zakończenia
12. POSTAWA SIEDZĄCA
W którym momencie siadasz w liturgii? - podczas czytań mszalnych, psalmu i kazania (homilii) oraz ciszy po kazaniu - podczas rozdawania Komunii Świętej (z wyjątkiem, którzy podają patenę) i chwili ciszy po Komunii Świętej - w czasie ogłoszeń parafialnych Siedzenie jest postawą spoczynku, gotowości słuchania i zastanawiania się.
13. POSAWA KLĘCZĄCA
Klękanie na dwa kolana jest wyrazem czci i hołdu wobec Pana Jezusa wystawionego do adoracji. Przyklękamy najpierw na prawe kolano, a potem dostawiamy do niego kolano lewej nogi (klęcząc zawsze powinniśmy mieć złożone ręce). Wstajemy zaś najpierw lewą nogą. Nie klękamy na obydwa kolana równocześnie. Kiedy klęczysz? - podczas Modlitwy eucharystycznej, po śpiewie: "Święty.." - na słowa "Oto Baranek Boży... Panie nie jestem godzien...." Klęczenie jest postawą czci, uwielbienia i adoracji.
14. ZNAK POKOJU
W Polsce znak pokoju to ukłon w stronę najbliżej stojących uczestników Mszy Świętej. W małych grupach stosuje się także podanie ręki. Podczas znaku pokoju zgromadzenie nie wypowiada żadnej aklamacji.
15. ROK LITURGICZNY
Adwent Boże Narodzenie Wielki Post Okres Wielkanocny Okres Zwykły
16. SŁOWNICZEK
ADORACJA - oddanie czci, uwielbienie, uniżenie się przed Bogiem, hołd oddawany Bogu AMBONA - miejsce do czytań biblijnych oraz wygłaszania kazań IHS - są to trzy pierwsze litery imienia Jezus pisanego w języku greckim MSZAŁ RZYMSKI - księga na ołtarzu dla księdza LSO - LITURGICZNA SŁUŻBA OŁTARZA PASCHAŁ - świeca symbolizująca Zmartwychwstałego Chrystusa. PASTORAŁ - ozdobna laska używana przez biskupa jako symbol posługi pasterskiej otrzymanej od Chrystusa. TABERNAKULUM - miejsce w kościele, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament. WELON - okrycie wierzchnie celebransa w czasie uroczystego błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem. WODA ŚWIĘCONA - jest wodą pobłogosławioną przez kapłana
Obrzęd przyjęcia do grona kandydatów i ministrantów
Ksiądz Opiekun od ambonki:
Niech przystąpią kandydaci na ministrantów, którzy mają otrzymać komże i być ustanowieni ministrantami. Ks. Opiekun wywołuje imiennie każdego kandydata Kandydaci podchodzą kolejno i ustawiają się przed ołtarzem.
Opiekun ministrantów:
Czcigodny Księże Proboszczu! W imieniu tych chłopców proszę o dopuszczenie ich do służby liturgicznej oraz o udzielenie im błogosławieństwa Bożego.
Ksiądz Celebrans:
Czy są świadomi wielkiej godności ministranta i jego obowiązków?
Opiekun ministrantów:
Zostali o tym pouczeni.
Ksiądz Celebrans:
Drodzy chłopcy: Po rocznym przygotowaniu, uznając wasze szczere pragnienie, dopuszczam was do pełnienia służby ministranta w zgromadzeniu liturgicznym. Będziecie mogli odtąd nosić świętą księgę, a także krzyż - zwycięski sztandar naszej wiary, będziecie dawać znaki dzwonkami, podawać dary ofiarne oraz na cześć Boga nosić kadzidło i światło.
Celebrans:
Przyjmijcie komżę, i niech Wam przypomina czystość duszy, z jaką macie pełnić swoją służbę.
Starsi ministranci pomagają nałożyć komże przez głowę
Ksiądz Celebrans zwraca się do nowych ministrantów:
Drodzy ministranci! Dla umocnienia waszej woli złóżcie przed całym zgromadzeniem swoje przyrzeczenia:
Ministranci:
Dziękując Chrystusowi Panu * za łaskę powołania ministranckiego, * przyrzekam święte czynności ministranta * wypełniać pobożnie, gorliwie i radośnie * na chwałę Bożą * i dla dobra wspólnoty parafialnej. * Święty Janie * módl się za nami. Amen. Ministranci przyklękają i rozchodzą się na dwie strony do Prezbiterium.